نگاه یک فیلسوف و یک عارف به مسأله خودکشی: فلوطین و ابن عربی

نویسندگان

سیدرضا فیض

سید رضا فیض؛ معاون گروه سلامت معنوی مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ،تهران، ایران و عضو انجمن بین المللی اخلاق زیستی اسلامی و پژوهشگر حوزه ی فلسفه و عرفان اسلامی. (نویسنده ی مسؤول)

چکیده

مطالعه و تأمل در مقاله عالمانه جناب آقای دکتر محقق داماد که نظر فقیه و قانون گذار را بر مسأله ای بنام خودکشی منعکس می نمود [i] ، انگیزه ای شد تا نگاه یک فیلسوف و یک عارف را هم به این مسأله بشری [ii] مورد توجه قرار دهیم. برای این منظور از میان فیلسوفان، فلوطین (plotin) و از میان عارفان، ابن عربی را برگزیدیم. البته در این مقال، مجالی برای یک مطالعه تطبیقی نداریم و فقط به اختصار به بیان نظر هر یک می پردازیم. [i]  مجله اخلاق پزشکی، شماره ... سال ... [ii]  آلبر کامو (albert camus) ( م. ـ م.) نویسنده نامی فرانسه، کتاب «افسانه سیزیف» (le mythe de sisyphe) را با این جمله شگفت آور آغاز می کند: «تنها یک مسأله واقعاً جدی وجود دارد و آن خودکشی است». البته وی برای توضیح این مطلب بی درنگ می افزاید: «پاسخ به این پرسش که آیا زندگی ارزش زیستن دارد یا نه؟ پاسخ به یک مسأله اساسی فلسفه است». («le mythe de sisyphe», gallimard, 1942, p.17)  ملاحظه می کنیم که وی مسأله ای به نام خودکشی را که بیشتر یک امر روانی و یا اجتماعی در میان انسان ها می باشد، به صورت یک مسأله فلسفی مطرح نموده است. در واقع کامو مسأله خودکشی را با مسأله ای بنام «بیهودگی و عبث» (absurde) مربوط نموده است. به عبارت دیگر، در نظر او اگر زندگی بیهوده است، ارزش زیستن هم ندارد. بدیهی است که فیلسوفان الهی و به طریق اولی عارفان هرگز چنین نگاهی به زندگی نداشته و ندارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

«وحدت وجود» از دیدگاه یک عارف و یک فیلسوف

اندیشه­ی فلسفی- عرفانی وحدت وجود ، مسأله­ای است که عرفا و فیلسوفان زیادی در سرتاسر عالم، درباره­ی آن سخن گفته و به آن پرداخته­اند. عطّار نیشابوری از جهانِ شرق، با زبانی عارفانه و شاعرانه و باروخ اسپینوزا از جهان غرب، با زبانی فلسفی و استدلالی نمونه­ای از این اندیشمندان وحدت وجودی­اند. در آثار عطّار نیشابوری، ردّ پای وحدت وجود را به آشکارگی می­توان مشاهده کرد، و برهان خداشناسی اسپینوزا نیز بر همین ا...

متن کامل

«وحدت وجود» از دیدگاه یک عارف و یک فیلسوف

اندیشه­ی فلسفی- عرفانی وحدت وجود ، مسأله­ای است که عرفا و فیلسوفان زیادی در سرتاسر عالم، درباره­ی آن سخن گفته و به آن پرداخته­اند. عطّار نیشابوری از جهانِ شرق، با زبانی عارفانه و شاعرانه و باروخ اسپینوزا از جهان غرب، با زبانی فلسفی و استدلالی نمونه­ای از این اندیشمندان وحدت وجودی­اند. در آثار عطّار نیشابوری، ردّ پای وحدت وجود را به آشکارگی می­توان مشاهده کرد، و برهان خداشناسی اسپینوزا نیز بر همین ا...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

اسپینوزا، فیلسوف یا عارف؟

اسپینوزا از فیلسوفان قرن 17 اروپاست. به جهت آن‌که وی کل هستی را جوهری واحد می‌داند، برخی او را عارف وحدت وجودی انگاشته‌اند، اما با توجه عمیق‌تر به فلسفه وی معلوم می‌شود که او را نه تنها نمی‌توان عارف دانست بلکه وی از زمره فیلسوفان متجدد و پیرو دکارت (کارتزین)است و همان‌طور که فلسفه جدید مبتنی بر محوریت بشر و اندیشه اومانیستی است، فلسفه اسپینوزا نیز از این امر مستثنا نیست و لذا اندیشه او را نمی‌...

متن کامل

عقل در نگاه ابن عربی

عقل خصیصه مهم آدمی و ابزار ارزشمند او، در شناخت حقایق است. تکیه و تاکید زیاد فلاسفه به آن،‌ خصوصا در درک مسایل ماوراالطبیعی، انگیزه ای برای مخالفت عارفان با آنان شده است. ابن عربی در آثار خود عقل را عاقلانه به نقد کشیده و مواضع توانایی و ناتوانی آن را تبیین کرده است. وی توانایی عقل را صرفا در حوزه طبیعت و معیشت می داند؛ اما در قلمرو ماورا طبیعت و در شناخت حق تعالی، عجز آن را نمایان می سازد؛ چرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
اخلاق پزشکی

جلد ۵، شماره ۱۸، صفحات ۱۱-۳۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023